Drogi dojścia
Z zachodniej części Marzęcina idziemy polną drogą na południe w kierunku Woli Zagojskiej-Górnej. Po około 300 m dochodzimy do niewielkiego zakrętu omijającego z lewej strony małe gipsowe wzgórze. Na zakręcie skręcamy w prawo schodząc z drogi i po około 30 m (idąc po zboczu) osiągamy kilkumetrową ściankę gipsową i główny otwór jaskini zasłonięty dużym gipsowym blokiem. Dojście bez trudności. Zwiedzanie utrudnia zbiornik wodny pokrywający dno jaskini. Przy zwiedzaniu należy zachować przepisy, obowiązujące w przypadku pomników przyrody.
Opis jaskini
Wszystkie otwory jaskini są naturalne. Główny otwór jaskini (1) jest obszerny ma szerokość 5,5 m, wysokość do 1,2 m. Drugi otwór stanowi wylot 1 m studzienki krasowej rozwiniętej w stropie jaskini zaraz za jej okapem. Otwór trzeci położony jest we wschodniej części okapu i stanowi wylot studzienki krasowej o długości 1 m. Za otworami rozciąga się nieregularna sala krasowa z wyraźnym filarem skalnym pośrodku. We wschodniej części sali znajduje się ciasne wejście do wyższej części jaskini rozwiniętej w postaci niskiej pochyłej salki o średnicy ok. 5 m. Dno głównej sali zalane jest wodą o głębokości około 0,7 m.
Jaskinia występuje w obrębie gipsów szkicowych mioceńskiej serii osadów ewaporatowych i ma charakter kasowy. W stropie sali znajdują się trzy kominki sięgające pakietu gipsów uławiconych i drobnoziarnistych tzw. muraw selenitowych. Ściany sali charakteryzują się krasową mikrorzeźbą i miejscami pokryte są cienkimi naskorupieniami wtórnych gipsów. W dnie zbiornika występują czarne mułki.
Jaskinia jest bardzo wilgotna. Znaczna część dna jest zalana wodą, której głębokość-zależna jest od dopływu wody - sięga 1 m. W okresach znacznego dopływu wody ( na wiosnę lub po intensywnych opadach ) dolny otwór staje się silnym wywierzyskiem. Światło (rozproszone) sięga do filara skalnego.
Flory nie badano. Faunę reprezentują liczne pająki Porrhomma convexum (Westr.) (Wołoszyn 1990), stonoga murowa Oniscus asellus (L.), ślimaki ślinikowate (Arionidae) oraz żaby (skrzek) i kiełże podziemne (Gammarus sp.). Napotkano również ślady lisa (L.) i borsuka Vulpes vulpes Meles meles (L.).
Jaskinia występuje w obrębie gipsów szkicowych mioceńskiej serii osadów ewaporatowych i ma charakter kasowy. W stropie sali znajdują się trzy kominki sięgające pakietu gipsów uławiconych i drobnoziarnistych tzw. muraw selenitowych. Ściany sali charakteryzują się krasową mikrorzeźbą i miejscami pokryte są cienkimi naskorupieniami wtórnych gipsów. W dnie zbiornika występują czarne mułki.
Jaskinia jest bardzo wilgotna. Znaczna część dna jest zalana wodą, której głębokość-zależna jest od dopływu wody - sięga 1 m. W okresach znacznego dopływu wody ( na wiosnę lub po intensywnych opadach ) dolny otwór staje się silnym wywierzyskiem. Światło (rozproszone) sięga do filara skalnego.
Flory nie badano. Faunę reprezentują liczne pająki Porrhomma convexum (Westr.) (Wołoszyn 1990), stonoga murowa Oniscus asellus (L.), ślimaki ślinikowate (Arionidae) oraz żaby (skrzek) i kiełże podziemne (Gammarus sp.). Napotkano również ślady lisa (L.) i borsuka Vulpes vulpes Meles meles (L.).
Historia
Historia eksploracji
Jaskinia dawna była znana od miejscowej ludności (liczne śmieci). W okresie II wojny światowej stanowiła prawdopodobnie miejsce schronienia dla ludności żydowskiej (stąd nazwa). Jaskinia została zlokalizowana przez B. W. Wołoszyna w 1977 r. Jej pierwszy opis i plan wykonali K. P. Wołoszyn i Wiraszka S. w sierpniu 1985 r. (Wołoszyn 1990). Od 18 grudnia 1996 r. jaskinia chroniona jest jako pomnik przyrody.
Historia dokumentacji
W ramach inwentaryzacji jaskiń Niecki Nidziańskiej jaskinia została udokumentowana (opis, plan i przekrój) 31.01.1998 r. i 30.06.1999 r. przez J. Gubałę, A. Kaszę i J. Urbana (Gubała, Kasza, Urban 1998). Niską salkę we wschodniej części jaskini wyeksplorowali 19.10.2002 r. J. Gubała i A. Kasza (Gubała, Kasza 2002). Przy niskim stanie wody jaskinię skartowali i udokumentowali 26.12.2004 r. M. Daszkiewicz i A. Wojtoń.
Lokalizację otworu schroniska wykonał 29.03.2009 r. A. Kasza przy pomocy odbiornika GPS Map60 CSx. Zaktualizował w 2009 r. A. Kasza.
Plan opracował A. Wojtoń.
Lokalizację otworu schroniska wykonał 29.03.2009 r. A. Kasza przy pomocy odbiornika GPS Map60 CSx. Zaktualizował w 2009 r. A. Kasza.
Plan opracował A. Wojtoń.
Bibliografia
Wołoszyn B. W., Wołoszyn K. P., Wiraszka S. 1986a (wzmianka); Wołoszyn B. W., Wołoszyn K. P., Wiraszka S. 1986b (wzmianka bez nazwy); Wołoszyn B. W., 1990 (opis, plan); Bujna E., Klauzińska M. 1997 (brak nietoperzy); Jaskinie Niecki Nidziańskiej 1998 (dokumentacja, plan); Bednarska E., Olesińska M. 2002 (ochrona – wzmianka); Chwalik A., Głazek J., Gubała J., Kasza A., Urban J. 2002 (wzmianka); Gubała J., Kasza A. 2002 (lokalizacja, opis, odkrycie nowej salki); Wiśniewski W.W. 2002c (krótki opis); Urban J., Gubała J., Kasza A. 2003 (wzmianka); Wojtoń A. 2005 (opis, plan); Urban J. 2008 (ochrona –wzmianka).
Źródła
Wołoszyn B. W., Wołoszyn K. P. 1990; Urban J., Gubała J. 1996
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Andrzej Kasza | Jan Urban