Jaskinia pod Świecami

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: N-2.81
Gmina: Staszów (gmina miejsko-wiejska); staszowski; świętokrzyskie
Właściciel terenu: prywatny
Wysokość otworu: 226 m n.p.m.
Wystawa otworu: SW

Dane morfometryczne

Długość: 106.0 m
Deniwelacja: 7.0 m (+7.0 m )

Współrzędne geograficzne

WGS84: N50.601389, E21.181667
WGS84: N50d 36.0833m, E21d 10.9000m
WGS84: N50d 36m 05.0s, E21d 10m 54.0s
UTM: Easting 512856, Northing 5605515, Zone 34

Lokalizacja otworu

Jaskinia położona jest w nieczynnym kamieniołomie około 750 m na NW od Podmaleńca.

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Od drogi Staszów- Bogoria w Podmaleńcu idziemy asfaltową drogą w kierunku Poddębowca (wg. drogowskazu). Po około 700 m droga zakręca w prawo- stąd idąc jeszcze około 200 m napotykamy po prawej stronie kamieniołom, który obecnie jest częściowo wykorzystywany jako wysypisko śmieci. Słabo widoczny otwór jaskini położony jest we wschodniej ścianie kamieniołomu za gliniastą hałdą. Dojście bez trudności. Zwiedzanie krasowego kominka wymaga użycia liny i znajomości technik wspinaczkowych.

Opis jaskini

Otwór jaskini jest sztuczny o szerokości 1 m , wysokości do 0,5 m Za otworem rozciąga się gliniasta pochylnia doprowadzająca do obszernej sali będącej miejscem rozejścia się dalszych ciągów jaskini. Sala ma wysokość około 3,5 m i wymiary 10 m x 6 m Dno jej pokryte jest gliniastym namuliskiem. W północnej części sali w stropie znajduje się wejście do ciasnego 3,5 m kominka (mającego tu formę tzw. świecy krasowej) i stanowiącego najwyżej położony punkt jaskini. W kierunku wschodnim sala przechodzi w zawaliskowy korytarz o długości około 45 m, rozdzielony w końcowej części na dwie odnogi.
Północna rozwinięta jest w postaci pionowej szczeliny o długości około 8 m i szerokości do 1 m. Natomiast część południowa ma charakter 10 m niskiego korytarzyka o płaskim nachylonym stropie. Obie odnogi w końcowej części łączą się ze sobą. Dno głównego korytarza pokryte jest blokami skalnymi i płytami wapieni oberwanymi ze stropu. W środkowej części korytarza oraz w sali pod kominkiem krasowym na dnie znajdują się gliniaste kopczyki o średnicy do 1 m i wysokości do 1 m, będące wynikiem wysypywania się wypełnień form krasowych rozwiniętych w stropie tzw. świec krasowych. W północnej części wejściowej sali znajdują się wejścia do dwóch korytarzy.
Północny korytarz, długości około 17 m, ma zawaliskowy charakter i zakończony jest ciasną szczeliną. Natomiast drugi korytarz ma długości około 10 m, a dno pokryte jest gliniastym namuliskiem.
Jaskinia występuje w obrębie wapieni organodetrytycznych (kalkarenitów) miocenu. Powstała prawdopodobnie w wyniku zawalenia się pustek skalnych rozwiniętych poniżej jaskini w mioceńskich gipsach. Cecha charakterystyczną jaskini oraz kamieniołomu jest obecność form krasowych zwanych świecami krasowymi. Są to pionowe w przekroju kuliste kanały krasowe o średnicy do około 1 m położone w stropie jaskini oraz w ścianach kamieniołomu. Długość ich sięga kilku metrów. Geneza tych form związana jest (w początkowym etapie tworzenia się) prawdopodobnie z działalnością roślinną (korzenie drzew).
Jaskinia jest sucha. Rozproszone światło sięga do głównej sali. Flory nie badano. Faunę reprezentują: motyle szczerbówka ksieni Scoliopteryx libatrix (L.) oraz nietoperze: nocek duży Myotis myotis ( Borkhausen), nocek Bechsteina Myotis bechsteinii (Kuhl.), nocek rudy Myotis daubentonii (Kuhl.), gacek brunatny Plecotus auritus (L.). Zaobserwowano również ślady pobytu lisa Vulpes vulpes (L.).

Historia

Historia badań

W latach 1996-1998 prowadzono w jaskini badania mikroklimatyczne ( Bujna i in. 1996-1998, mat.arch.).

Historia eksploracji

Jaskinia została odkryta w czasie eksploatacji wapieni w kamieniołomie, jest znana miejscowej ludności, o czym świadczą liczne śmieci. Została spenetrowana w maju 1991 r. przez S. Dżułyńskiego, A. Łaptasia i J. Rudnickiego.

Historia dokumentacji

W sierpniu 1991 roku J. Rudnicki i J. Łaptaś wykonali plan i opis jaskini (Wiśniewski 1991a, 1993b). Dokumentację jaskini sporządzili jesienią 1998 r. J. Gubała i A. Kasza. Lokalizację otworu jaskini wykonał 11.04.2009 r. A. Kasza przy pomocy odbiornika GPS Map60 CSx. Zaktualizował w 2009 r. A. Kasza.
Plan opracowali J. Gubała i A. Kasza.

Bibliografia

Wiśniewski W. 1991a (plan, opis); Wiśniewski W. 1992 (krótki opis, odkrycie); Gubała J., Gwardian M., Kasza A. 1997 (nietoperze); Bujna E., Klauzińska M. 1997 (nietoperze); Jaskinie Niecki Nidziańskiej 1998 (dokumentacja, plan).

Źródła

Bujna i i. 1996-98 r.

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Andrzej Kasza