Drogi dojścia
Dojście do północnych otworów prowadzi niebieskim szlakiem turystycznym Wiślica - Pińczów (idziemy 160 m od bramki wejściowej na teren rezerwatu). Po prawej stronie, nieco z tyłu, widoczny jest duży, północny otwór jaskini. Dojście bez trudności. Zwiedzanie głównego korytarza jaskini bez trudności. Penetrację bocznego ciągu utrudnia płynący jego dnem Potok Skorocicki. Dostęp do jaskini możliwy po uzyskaniu zezwolenia Regionalnego Konserwatora Przyrody w Kielcach.
Opis jaskini
Jaskinia posiada trzy naturalne otwory. Pierwszy z nich ma 4,4 m szerokości i 5 m wysokości. Drugi o szerokości 4,6 m ma wysokość 3 m. Natomiast trzeci jest ciasny i ma średnicę około 1 m. Jaskinia składa się z dwu zupełnie różnych morfologicznie fragmentów (korytarzy), które zbiegają się u południowego otworu jaskini. Zachodni korytarz stanowi obszerną, zawaliskową pustkę, której dno pokrywają wielkie bloki i gruz skalny, natomiast strop tworzą ławice gipsów wygięte dzwonowato ku górze. Charakterystyczne wygięcie gipsów jest powodem nadania jaskini jej nazwy (Malicki 1947, Flis 1954). W południowej części łączy się on ze wschodnim korytarzem. W jego dno wcina się dość wąski kanał Potoku Skorocickiego, stanowiący współczesne koryto podziemnego cieku wodnego. Kanał ten, miejscami ciasny, rozdzielony jest na dwie części poziomymi listwami skalnymi, znaczącymi dno wyższego, starszego koryta cieku.
Jaskinia powstała w gipsach szkieletowych i szablastych, jej dno tworzą ciemnoszare mułki.
Zimą w jaskini występuje bogata lodowa szata naciekowa (stalaktyty, stalagmity i kolumny naciekowe osiągają 1 m wysokości). Ze względu na stały przepływ potoku w części wschodniej wilgotność powietrza sięga prawdopodobnie 100%. Główny korytarz w zasięgu światła rozproszonego.
Przy otworze występują rośliny zielne: krzewy, paprocie, mchy, glony i wątrobowce (ich reprezentantem jest prawdopodobnie Conocephalum conicum (L.) - stożka ostrokrężna ). W jaskini stwierdzono występowanie muchówek (w tym komarów, motyla szczerbówka ksieni Scoliopteryx libatrix (L.) oraz pajęczaków. W stygofaunie Dumnicka i Wojtan (1993) wyróżniają kiełże Gammarus sp., muchówki (Ceratopogonidae, Chironomidae i bliżej nieoznaczone Díptera) oraz małżoraczki (Ostracoda), mięczaki z rodziny Spheridae, nicienie Nematoda, chruściki Trichoptera oraz wodopójki Hydracarina. Kowalski (1954, 1965) oraz Wołoszyn (1990) podają faunę łącznie dla trzech jaskiń - tzn. Jaskini Skorocickiej, Jaskini Górnej i Jaskini Dzwonów - wymieniając występowanie w strumieniu żab zielonych Rana temporaria (L.), cierników Gasterosteus aculeatus (L.), zimowanie mopków Barbastella barbastellus (Schreber) i gacków brunatnych Plecotus auritus (L.)oraz szczątków kretów w zrzutkach sowy płomykówki. Ostatnio zaobserwowano (Bujna i in. 1996-1998, mat. arch.) zimowanie mroczka późnego Eptesicus serotinus (Schreber).
Jaskinia powstała w gipsach szkieletowych i szablastych, jej dno tworzą ciemnoszare mułki.
Zimą w jaskini występuje bogata lodowa szata naciekowa (stalaktyty, stalagmity i kolumny naciekowe osiągają 1 m wysokości). Ze względu na stały przepływ potoku w części wschodniej wilgotność powietrza sięga prawdopodobnie 100%. Główny korytarz w zasięgu światła rozproszonego.
Przy otworze występują rośliny zielne: krzewy, paprocie, mchy, glony i wątrobowce (ich reprezentantem jest prawdopodobnie Conocephalum conicum (L.) - stożka ostrokrężna ). W jaskini stwierdzono występowanie muchówek (w tym komarów, motyla szczerbówka ksieni Scoliopteryx libatrix (L.) oraz pajęczaków. W stygofaunie Dumnicka i Wojtan (1993) wyróżniają kiełże Gammarus sp., muchówki (Ceratopogonidae, Chironomidae i bliżej nieoznaczone Díptera) oraz małżoraczki (Ostracoda), mięczaki z rodziny Spheridae, nicienie Nematoda, chruściki Trichoptera oraz wodopójki Hydracarina. Kowalski (1954, 1965) oraz Wołoszyn (1990) podają faunę łącznie dla trzech jaskiń - tzn. Jaskini Skorocickiej, Jaskini Górnej i Jaskini Dzwonów - wymieniając występowanie w strumieniu żab zielonych Rana temporaria (L.), cierników Gasterosteus aculeatus (L.), zimowanie mopków Barbastella barbastellus (Schreber) i gacków brunatnych Plecotus auritus (L.)oraz szczątków kretów w zrzutkach sowy płomykówki. Ostatnio zaobserwowano (Bujna i in. 1996-1998, mat. arch.) zimowanie mroczka późnego Eptesicus serotinus (Schreber).
Historia
Historia badań
W latach 1996-1998 przeprowadzono zimowe pomiary mikroklimatu w odniesieniu do możliwości hibernowania nietoperzy (Bujna i in. 1996-1998, mat. arch.).
Historia eksploracji
Nazwy "Pieczara Dzwonów" użył po raz pierwszy Malicki (1947), określając tak najwyższy, północny fragment tunelu jaskiniowego, wykorzystywanego przez Potok Skorocicki, który oddzielony jest od Jaskini Skorocickiej odcinkiem koryta potoku pozbawionym stropu. Mimo to Kowalski (1954), a za nim Wołoszyn (1990) włączyli opis, długość i plan tej jaskini do opisu i planu Jaskini Skorocickiej.
Historia dokumentacji
Pomiary jaskini wykonali w 1980 r. Z. Mucha, Z. Trzmielewski i T. Milewski (Sekcja Taternictwa Jaskiniowego i Alpinizmu, Kielce). Dokumentację jaskini sporządzili 11.07.1999 r. J. Gubała i A. Kasza. Lokalizację otworu schroniska wykonał 14.12.2008 r. A. Kasza przy pomocy odbiornika GPS Map60 CSx. Zaktualizował w 2009 r. A. Kasza.
Plan opracowali J. Gubała i A. Kasza.
Plan opracowali J. Gubała i A. Kasza.
Bibliografia
Malicki A. 1947 (krótki opis); Flis J. 1954 (krótki opis); Kowalski K. 1954 (opis, plan - w ramach Jaskini Skorocickiej), Zwolski C.T. 1960 (wzmianka); Kowalski K. 1965 (krótki opis, plan - w ramach Jaskini Skorocickiej); Wołoszyn B.W., 1990 (opis, plan - za Kowalskim); Chmielarski W. 1993 (opis, fauna); Dumnicka E., Wojtan K. 1993 (stygofauna, chemizm wód); Jaskinie Niecki Nidziańskiej 1998 (dokumentacja, plan); Gubała J., Kasza A., Urban J. 1999 (wzmianka); Urban J. 1999 (wzmianka); Wróblewski T. 2000 (wzmianka); Chwalik A., Głazek J., Gubała J., Kasza A., Urban J. 2002 (geneza-wzmianka); Wiśniewski W.W. 2002 a (wzmianka); Urban J., Gubała J., Kasza A. 2003 (wzmianka); Urban J. 2008(opis, fotografie).
Źródła
Bednarz J. 1980; Wołoszyn B.W., Wołoszyn K.P. 1990; Bujna E. i in. 1996-1998; Chwalik A. 2006.
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Andrzej Kasza | Jan Urban