Schronisko pod Jedynką

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: K.Bn-12.04
Gmina: Dukla (gmina miejsko-wiejska); krośnieński; podkarpackie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Lasy Państwowe, rezerwat przyrody "Kamień nad Jaśliskami"
Wysokość otworu: 760 m n.p.m.
Wystawa otworu: W

Dane morfometryczne

Długość: 3.0 m
Deniwelacja: 1.0 m (-1.0m)

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.396309, E21.813154
WGS84: N49d 23.7785m, E21d 48.7892m
WGS84: N49d 23m 46.7s, E21d 48m 47.4s
UTM: Easting 559003, Northing 5471831, Zone 34

Lokalizacja otworu

Beskid Niski, Jaśliska, zachodnie zbocze Kamienia nad Jaśliskami (857 m n.p.m.).

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Z Jaślisk idziemy drogą około 6 km na S do Lipowca, skąd niebieskim szlakiem turystycznym podchodzimy około 4 km na Kamień. Szlak jednak nie dochodzi do samego szczytu, lecz trawersuje go po SE stoku wzdłuż granicy państwowej. Ze szlaku schodzimy przy słupku granicznym nr 1/136, skąd idziemy na przełaj około 400 m na NW. Idąc cały czas na tej samej wysokości, dochodzimy do zarośniętych, niewysokich ścianek skalnych i usypisk tworzących pozostałości starego kamieniołomu zwanego Okrągłą Wysypą. Stąd idziemy jeszcze około 500 m na SE obniżając się około 50 m. Dochodzimy do ciągnących się kilkaset metrów ścian skalnych wysokości do około 10 m, będących pozostałością nieczynnego kamieniołomu. W środkowej części kamieniołomu znajduje się charakterystyczna brama skalna tworząca Górnickie Wrota. Dalej idziemy kilkadziesiąt metrów na S poniżej ściany skalnej. Pod charakterystyczną basztą skalną zwaną Jedynką znajduje się rumowisko wielkich bloków skalnych. W jego N części, po W stronie grupy dużych bloków znajduje się otwór Dziury nad Sinym Wyrem. Od niej idziemy kilka metrów na S, wzdłuż W ściany wielkiej wanty, gdzie znajduje się W otwór Lisiej Jamy. Od niej idziemy kilka metrów na S, gdzie poniżej charakterystycznej baszty skalnej zwaną Jedynką znajduje się niepozorny otwór schroniska. Dojście i zwiedzanie bez trudności.

Opis jaskini

Przez ciasny otwór i próg w dół wysokości 1,0 m wchodzimy do salki o wymiarach 2,0 m x 2,0 m i wysokości dochodzącej do 1,0 m. W S części salki znajduje się niedostępna szczelina ku powierzchni.
Schronisko powstało w wyniku oberwania się silnie podciętych i spękanych skał w ścianie nieczynnego kamieniołomu. Pod względem morfologicznym schronisko należy do form rumowiskowych. Powstało w piaskowcach warstw krośnieńskich. Dno tworzy gleba.
Schronisko jest zimą wymrażane. Mimo niewielkich rozmiarów jest prawie w całości ciemna. Stwierdzono obecność pająków i motyli. Flora nie była obserwowana.

Historia

Historia eksploracji

Schronisko dotychczas nie było wymieniane w literaturze. K. Kowalski (1954) pisze, że ludność miejscowa wspomina o istnieniu jaskiń na Kamieniu (857 m n.p.m.). Mało prawdopodobne jest jednak, aby wzmianka ta dotyczyła opisywanego schroniska. Eksploatację w kamieniołomie prowadzono jeszcze w latach sześćdziesiątych. Wzmianka o istnieniu jaskiń dotyczy prawdopodobnie nieistniejących jaskiń zniszczonych wydobyciem piaskowca.

Historia dokumentacji

Zinwentaryzowane zostało 19 maja 1998 r. przez T. Mleczka (Speleoklub Dębicki). Pomiary wykonano busolą geologiczną Freiberg i taśmą parcianą. Dane zaktualizował T. Mleczek w 2009 r.
Plan opracował T. Mleczek.

Bibliografia

Kowalski K. 1954 (wzmianka); Jaskinie Polskich Karpat fliszowych 1998 (plan i opis inwentarzowy).

Źródła

(brak informacji o źródłach)

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Tomasz Mleczek