Jaskinia Lodowa w Czarnych Działach

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: K.Bm-02.10
Gmina: Ślemień (gmina wiejska); żywiecki; śląskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Lasy Państwowe
Wysokość otworu: 773 m n.p.m.
Wystawa otworu: ku górze

Dane morfometryczne

Długość: 12.0 m
Deniwelacja: 4.0 m

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.748333, E19.360833
WGS84: N49d 44.9000m, E19d 21.6500m
WGS84: N49d 44m 54.0s, E19d 21m 39.0s
UTM: Easting 381916, Northing 5511939, Zone 34

Lokalizacja otworu

Beskid Mały, Ślemień, w SW zboczu Małego Gibasów Gronia (840 m n.p.m.).

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Od wsi Ślemień dochodzimy do leśniczówki „Pod Borem”. Z drogi biegnącej na N od rozstajów skręcamy na NW wyraźną, kamienistą drogę biegnącą wąwozem o zboczach stromych i wysokich. Po minięciu ogrodzonej szkółki leśnej (około 800 m od leśniczówki) dochodzimy do rozstajów i kierujemy się na W (280°). Przy kolejnym rozwidleniu idziemy na NW (310°) i dochodzimy do starego wyrębu. Dalej drogą leśną do miejsca, w którym zaczyna ona zarastać. Już bez ścieżki trawersujemy zbocze nadal w kierunku NW, pokonując niewielkie wzniesienia, mijamy parowy (w dwóch płyną strumienie). Wydostajemy się na „siodełko” (rodzaj obniżenia). Ścieżka biegnie dalej w górę do przełączki w grzbiecie, my kierujemy się na W, na kamieniste wzniesienie. Po około 150 m, po przejściu zarośniętych głazowisk i zapadlisk dochodzimy do otworu Jaskini Czarne Działy I. Stąd idziemy w górę na NW (340°) około 200 m wyniosłością po zarośniętych głazach i zapadliskach. Tu znajduje sie otwór Jaskini Czarne Działy II. Stąd schodzimy w linii prostej 34 m na SE (136°). Otwór jaskini znajduje się w niedużym zapadlisku. Zwiedzanie bez trudności, choć ciasno.

Opis jaskini

Otwór wejściowy (1,3 x 1 m) przedzielony prostokątnym głazem prowadzi do płytkiej rozkopanej studzienki. Wydostajemy się do korytarza o przekroju nachylonego trójkąta (wysokości 1 m; szerokości od 1 m do 0,5 m), ścianach nieregularnych, biegnącego stromo w dół ku S. Po około 2 m korytarz wychodzi w górnej części sali (długości 3,2 m; szerokości 3,6 m) pochylonej ku SE i przedzielonej klinowato nachylonym stropem. Dlatego też wysokość sali jest zmienna i wynosi:

- w górnej części 1,4 m;
- w miejscu obniżenia 0,4 m;
- w dolnej części 2,5 m.

 Dno jest nierówne, nachylone prawie w całej sali, tylko w najniższym punkcie względnie się wyrównuje.

Od sali w różnych kierunkach odchodzą krótkie, ślepe, wyklinowujące się szczeliny. Największa (długości 3 m, wysokości do 1,6 m, szerokości przeciętnie 0,5 m) biegnie stromo w górę ku NE.

 Jaskinia osuwiskowa, powstała w piaskowcach istebniańskich dolnych. Dno pokryte gruzem, średniej wielkości głazem i miejscami gliną.

 Jaskinia jest sucha, tylko w dolnej części sali okresowo kapie woda. Przewiewu nie wyczuwa się. Jaskinia jest statycznie zimna. W dolnej części sali w maju 1993 r. zaobserwowano dość spory naciek lodowy, co przesądziło o nazwie. Światło sięga we wstępne partie korytarza wejściowego. Flory nie zaobserwowano. Z fauny stwierdzono występowanie pająków, muchówek, szczerbówek ksieni (Scoliopteryx libartix) - motyl z rodziny sówek (Mysłajek 1999 b, 2000b).

Historia

Historia eksploracji

Jaskinię odkryli M. Salecki i M. Konior ze Speleoklubu Bielsko-Biała.

Historia dokumentacji

1 maja 1993 r. zebrali oni materiał dokumentacyjny.  Pomiary wykonano busolą geologiczną Freiberg i taśmą parcianą. Współrzędne geograficzne GPS w 2003 r. pomierzył P. Beczała (Speleoklub Bielsko-Biała). Dane zostały zaktualizowane w 2009 r.
Plan opracował M. Salecki.

Bibliografia

Klassek G. 1995 (wzmianka o inwentaryzacji jaskini); Jaskinie Polskich Karpat fliszowych 1997b (plan i opis inwentarzowy); Mysłajek R.W. 1999b, 2000b (wzmianki o faunie); Ganszer J. 2000 (ujęta w schemacie rozmieszczenia jaskiń w Małym Gibasowym Groniu); Pukowski J., Krause R., Mrózek G. 2004 (wzmianka o jaskini); Ganszer J. 2008 (korekta długości jaskini).

Źródła

(brak informacji o źródłach)

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Grzegorz Klassek