Duży Okap w Czarnych Działach

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: K.Bm-02.11
Gmina: Ślemień (gmina wiejska); żywiecki; śląskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Lasy Państwowe
Wysokość otworu: 790 m n.p.m.
Wystawa otworu: S

Dane morfometryczne

Długość: 3.0 m
Deniwelacja: 0.0 m

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.748611, E19.359722
WGS84: N49d 44.9167m, E19d 21.5833m
WGS84: N49d 44m 55.0s, E19d 21m 35.0s
UTM: Easting 381837, Northing 5511972, Zone 34

Lokalizacja otworu

Beskid Mały, Ślemień, w SW zboczu Małego Gibasów Gronia (840 m n.p.m.).

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Od wsi Ślemień dochodzimy do leśniczówki „Pod Borem”. Z drogi biegnącej na N od rozstajów skręcamy na NW wyraźną, kamienistą drogę biegnącą wąwozem o zboczach stromych i wysokich. Po minięciu ogrodzonej szkółki leśnej (około 800 m od leśniczówki) dochodzimy do rozstajów i kierujemy się na W (280°). Przy kolejnym rozwidleniu idziemy na NW (310°) i dochodzimy do starego wyrębu. Dalej drogą leśną do miejsca, w którym zaczyna ona zarastać. Już bez ścieżki trawersujemy zbocze nadal w kierunku NW, pokonując niewielkie wzniesienia, mijamy parowy (w dwóch płyną strumienie). Wydostajemy się na „siodełko” (rodzaj obniżenia). Ścieżka biegnie dalej w górę do przełączki w grzbiecie, my kierujemy się na W, na kamieniste wzniesienie. Po około 150 m, po przejściu zarośniętych głazowisk i zapadlisk dochodzimy do otworu Jaskini Czarne Działy I. Stąd idziemy w górę na NW (340°) około 200 m wyniosłością po zarośniętych głazach i zapadliskach. Tu znajduje sie otwór Jaskini Czarne Działy II. Dalej idziemy nieco niżej na SW (w linii prostej około 40 m). Po zarośniętych głazach i zapadliskach dochodzimy do okazałego obniżenia - rowu. W jednym ze zboczy znajduje się otwór wejściowy nad którym umieszczono metalową tabliczkę z napisem: „KTG PTTK Wadowice Trzy Jaskinie «Czarne Działy» w Gibasowym Groniu”. Stąd idziemy na NW 33 m w linii prostej. Tu pod ścianką niszy osuwiskowej znajdują się obok siebie dwa otwory schronisk.

Opis jaskini

Szeroki (4 m) otwór wejściowy prowadzi do schroniska (długości 3 m, szerokości 4,5 m, wysokości do 1 m) o łukowatym kształcie. Strop i dno płaskie. Od NW i N środkową część schroniska ogranicza podcięta, pochylona półka (długości 3 m, szerokości 1 m).
Schronisko powstało w piaskowcach istebniańskich dolnych prawdopodobnie w mniejszym stopniu w wyniku ruchów grawitacyjnych, a głównie dzięki procesom wietrzenia, szczególnie mrozowego modelującego je i obecnie. Dno pokryte zwietrzeliną, miejscami glebą.
Schronisko jest suche i przewiewne. W zimie w całości wymarza. Światło sięga do końca.
Flory i fauny nie zaobserwowano.

Historia

Historia eksploracji

Do czasu udokumentowania brak wzmianek o tym obiekcie w literaturze, choć zapewne było znane lecz nie budzące większego zainteresowania.

Historia dokumentacji

W ramach inwentaryzacji jaskiń beskidzkich materiał dokumentacyjny zebrali dnia 28 stycznia 1995 r. J. Pukowski, M. Rachwaniec i J. Ganszer ze Speleoklubu Bielsko-Biała. Pomiary wykonano busolą geologiczną Freiberg i taśmą parcianą. Współrzędne geograficzne GPS w 2003 r. pomierzył P. Beczała (Speleoklub Bielsko-Biała). Dane zostały zaktualizowane w 2009 r.
Plan opracował J. Ganszer.

Bibliografia

Jaskinie Polskich Karpat fliszowych 1997b (plan i opis inwentarzowy); Ganszer J. 2000 (obiekt ujęty w schemacie rozmieszczenia jaskiń w Małym Gibasowym Groniu).

Źródła

(brak informacji o źródłach)

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Grzegorz Klassek