Wietrzna Dziura

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: K.Bsd-01.05
Gmina: Stary Sącz (gm. miejsko-wiejska); nowosądecki; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Lasy Państwowe
Wysokość otworu: 1005 m n.p.m.
Wystawa otworu: NW
Inne otwory: 2 - ku górze.

Dane morfometryczne

Długość: 43.0 m
Deniwelacja: 12.0 m (-12.0m)

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.476389, E20.581111
WGS84: N49d 28.5833m, E20d 34.8667m
WGS84: N49d 28m 35.0s, E20d 34m 52.0s
UTM: Easting 469655, Northing 5480500, Zone 34

Lokalizacja otworu

Beskid Sądecki, Przysietnica, Wietrzne Dziury - zapadlisko na N grzbiecie Wielkiej Przehyby (1195 m n.p.m.)

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Od ostatniego przystanku autobusowego Rytro-Jantar (dojazd autobusem MKS), idziemy w górę doliny Wielkiej Roztoki za niebieskimi znakami szlaku turystycznego. Po około 2 godzinach docieramy do rozległego zapadliska - Wietrznych Dziur (około 1010-1030 m n.p.m.). Tutaj zbaczamy w prawo na znajdujące się przy wejściu do Wietrznych Dziur kilkunastometrowe skałki (NW ograniczenie głównych zapadlisk). Stąd połogim garbem, ciągnącym się między kotłem zapadliskowym (od S) i urwistym stokiem (N), idziemy w kierunku NW około 200 m. Otwór jaskini znajduje się w pierwszej napotkanej skałce, na początku skalno-rumowiskowego rowu, około 20 m na S od charakterystycznej pięciometrowej piramidy.

Opis jaskini

Jaskinia posiada dwa otwory. Dolny znajduje się przy podstawie 4 m skałki i ma około 1 m szerokości, oraz 0,5 m wysokości. Górny to pionowa szczelina, znajdująca się nad dolnym otworem, na kopule skałki. Szczelina ma 5 m długości i w części środkowej osiąga maksymalną szerokość 0,4 m.

Górnym otworem (środkowa część Omszałej Szczeliny) schodzimy zapieraczką 3 m w dół, na dno Widnej Sali. W kierunku NW oddziela się tu ciasny korytarzyk prowadzący do dolnego otworu. W części SE znajduje się 2 m kominek uchodzący na powierzchnię niedostępnymi szczelinami. Na dnie Widnej Sali usytuowana jest ciasna studzienka (zacisk Z1), która po 2 m sprowadza na dno Strzelistego Chodnika. Ma on 3 m długości, 1 m szerokości i 4 m wysokości i jest rozwinięty na pęknięciu prostopadłym do szczeliny górnego otworu. Pod lewą ścianą (zgodnie z kierunkiem opisu) znajduje się niewielka krucha studzienka. Prawa ściana Strzelistego Chodnika jest rozluźniona i można się tędy przedostać przez 1,5 m przełaz i 2 m studzienkę do Luźnych Want. Jest to niska komora, której ściany, dno i strop tworzą zaklinowane głazy. Na wszystkie strony rozchodzą się stąd nieduże wnęki. Dwie z nich są dostępne dla człowieka i prowadzą do dalszych partii jaskini. Poprzez wnękę zachodnią można przecisnąć się z powrotem do Strzelistego Chodnika (przez wspomnianą wyżej kruchą studzienkę pod lewa ścianą) lub do niedużej Mokrej Salki. Próżnia ta jest najbardziej wilgotnym miejscem w jaskini. W stropie i na dnie pojawia się ziemista zwietrzelina rzadka w innych, gruzowych lub pakietowych częściach jaskini. Z Luźnych Want schodzimy około 4 m studnią do Dolnego Chodnika. Jest to 5 m korytarz, wysoki na 2,5 m, szeroki na 1 m, załamany w środkowej części. Dolny Chodnik jest najniższym miejscem w jaskini. Zakończony jest niedostępnymi szczelinami.

Jaskinia utworzona jest w gruboławicowych piaskowcach magurskich. Składa się z 4 poziomów, w większości mających charakter szczelinowy. Geneza jaskini wiąże się z potężnym osuwiskiem obejmującym północne i południowe stoki Szczeciny (1038 m n.p.m.). Dno Widnej Salki zasłane jest liśćmi bukowymi, w pozostałych partiach jest pokryte gruzem i głazami. Na ścianach Dolnego Chodnika i Luźnych Want znajdują się skromne polewy naciekowe.

Nikłe światło sięga Strzelistego Chodnika. Wietrzna Dziura jest jaskinią o mikroklimacie dynamicznym. W styczniu z jej górnego otworu wydobywał się silny prąd ciepłego powietrza, śnieg nad jaskinią i pobliskim rowem był wytopiony. Latem cały ten obszar porośnięty jest bujnymi paprociami i mchami. W całej jaskini występują liczne duże pająki - Meta menardi i ćmy z rodziny bareczkowatych (taka rodzina nie istnieje, autorowi chodziło zapewne o rodzinę barczatkowatych - Lasiocampidae. Przyp red.). Zimują tutaj także nietoperze. Guano tych ssaków znajduje się poniżej Strzelistego Chodnika. Dnia 28 października 1989 r. w Mokrej Salce zaobserwowano jednego podkowca małego.

Historia

Historia eksploracji

Wietrzna Dziura została zbadana przez członków SKTJ Nowy Sącz - E. Borka i P. Wańczyka w dniu 13 stycznia 1988 r.

Historia dokumentacji

Skartowali ją w dniu 28 października 1989 r. E. Borek i K. Faron przy pomocy busoli geologicznej i taśmy parcianej. Dane zaktualizował E. Borek w 2009 r.
Plan opracował E. Borek.

Bibliografia

Borek E. 1992: (dane morfometryczne); Wiśniewski W.W. 1992: (dane morfometryczne); Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych 1997b: (opis inwentarzowy i plan); Alexandrowicz Z. 2000: (wzmianka).

Źródła

(brak informacji o źródłach)

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Edward Borek