Numer inwentarzowy: K.Bn-09.42
Gmina: Dukla (gmina miejsko-wiejska); krośnieński; podkarpackie
Właściciel terenu: prywatny
Wysokość otworu: 420 m n.p.m.
Wystawa otworu: ku górze
Inne otwory: 2 i 3 - ku górze.
WGS84: N49.532778, E21.687778
WGS84: N49d 31.9667m, E21d 41.2667m
WGS84: N49d 31m 58.0s, E21d 41m 16.0s
UTM: Easting 549767, Northing 5486912, Zone 34
Beskid Niski, Lipowica, SE zbocza Kilanowskiej (576 m n.p.m.), w osuwisku południowym.
Drogi dojścia
Od przystanku PKS Lipowica - Kamieniołom idziemy w kierunku Dukli i po około 50 m skręcamy na W do wyrobiska nieczynnego kamieniołomu. Stąd idziemy na przełaj około 100 m na N. Pokonując rozpadliny i bloki skalne, dochodzimy do otworów Schroniska Szparowego I. Otwory Gerlachowej Jamy znajdują się pod okapem, około 15 m w azymucie 330°. Otwór Schroniska Szparowego IV znajduje około 15 m w azymucie 0° od otworów Gerlachowej Jamy. Otwór Jaskini Beskidników znajduje około 10 m w azymucie 330° od otworów Schroniska Szparowego IV, w sąsiedniej rozpadlinie. Stąd idziemy około 100 m na NW. Mijamy otwory Jaskini św. Jana i idziemy dalej 20 m w azymucie 280°. Dojście i zwiedzanie bez trudności, południowe partie jaskini są niebezpieczne (krucho).
Opis jaskini
Otwór 1 stanowi studnia (2,2 m głębokości), która sprowadza do prostego korytarza o przebiegu N - S. około 1 m na S od studni wejściowej znajduje kolejna studnia (1,5 m głębokości), którą schodzimy do szczeliny długości około 4 m o przebiegu NW - SE. Od studni główny korytarz doprowadza po około 3 m do pionowego otworu 2 (kominek 1,7 m wysokości), a po kolejnych około 3 m (ciasno) dochodzi do otworu 3 (podłużny kominek 1,5 m wysokości). Od otworu 1 w przeciwnym kierunku (na N) korytarz (wysokość do 3 m, szerokość do 0,7 m) doprowadza do studzienki (0,7 m głębokości), gdzie korytarz rozdziela się na dwa piętra. Górne piętro tworzy około 3 m długości korytarzyk (wysokość do 1,5 m). Dolne korytarz utworzył się na tej samej szczelinie, ma około 8 m długości i do 3,0 m wysokości. Kończy się dwoma niedostępnymi szczelinami. Szerokość tych partii nie przekracza 0,7 m.
Jaskinia osuwiskowa powstała w piaskowcach cergowskich. Jej geneza wiąże się z licznymi osunięciami w ostatnich kilkudziesięciu latach (głównie w latach 1970-1971), powstałymi wskutek działania kamieniołomów. Jest to więc obiekt bardzo młody. Dno tworzą gleba, liście, gruz skalny, a w północnych partiach jaskini również glina.
Zimą jaskinia jest wymrażana. Jest dość sucha. Partie na N od otworu 1 są ciemne. Stwierdzono obecność licznych pająków i motyli, latem widziano również podkowca małego (Rhinolophus hipposideros). Flora nie była obserwowana.
Historia
Historia eksploracji
Janiga (1974) pisze o istnieniu jaskiń na wschodnim stoku Kilanowskiej nad ścianą eksploatacyjną kamieniołomu. Możliwe, że wzmianki dotyczą opisywanego schroniska. Ludności miejscowej nie jest znane. Odnaleziona 22 maja 1993 r. przez T. Mleczka, K. Pieniądza i B. Szatkowskiego (Speleoklub Dębicki).
Historia dokumentacji
Została zinwentaryzowana 22 maja 1993 r. przez T. Mleczka, K. Pieniądza i B. Szatkowskiego (Speleoklub Dębicki). Pomiary wykonano busolą geologiczną Freiberg i taśmą parcianą. 23 września 2009 r. T. Mleczek (Stowarzyszenie Speleoklub Beskidzki) dokonał aktualizacji planu i opisu.
Plan opracował T. Mleczek.
Bibliografia
Janiga S. 1974 (wzmianka o jaskiniach na Kilanowskiej, geneza); Klassek G. 1995 (ujęta w wykazie jaskiń i schronisk podskalnych Beskidów i Pogórza); Wiśniewski W.W. 1996e (ujęta w wykazie jaskiń Beskidu Niskiego autorstwa T. Mleczka, lokalizacja na mapie autorstwa T. Mleczka); Wiśniewski W.W. 1997 (lokalizacja na mapie autorstwa T. Mleczka); Jaskinie Polskich Karpat fliszowych 1998 (plan i opis inwentarzowy); Mleczek T. 1999a (ujęta w wykazie najdłuższych jaskiń Kilanowskiej, lokalizacja na mapie); Mleczek T., Szatkowski B. 2001 (nietoperze); Mleczek T. 2002b (wzmianka); Beskid Niski 2005 (ogólna lokalizacja na mapie).
Źródła
(brak informacji o źródłach)
Opracowali
Jerzy Grodzicki
Tomasz Mleczek