Jaworznicki Dzwon

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: K.Bsd-01.18
Gmina: Rytro (gmina wiejska); nowosądecki; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Lasy Państwowe
Wysokość otworu: 810 m n.p.m.
Wystawa otworu: ku górze

Dane morfometryczne

Długość: 20.0 m
Deniwelacja: 11.0 m (-11.0m)

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.465278, E20.633889
WGS84: N49d 27.9167m, E20d 38.0333m
WGS84: N49d 27m 55.0s, E20d 38m 02.0s
UTM: Easting 473472, Northing 5479245, Zone 34

Lokalizacja otworu

Beskid Sądecki, Mała Roztoka Ryterska, Jaworzyna (952 m n.p.m.)

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Od przystanku autobusowego Rytro Szkoła idziemy w górę doliny Małej Roztoki najpierw na południe, potem na zachód. Po około 45 minutach marszu skręcamy w prawo na leśną drogę, która wyprowadza nas na stromą polanę Maćkowską. Polaną idziemy wprost do góry, a w jej połowie kierujemy się trawersem w lewo na wyraźny grzbiet, stromo schodzący z Jaworzyny. Na grzbiecie odszukujemy leśną ścieżkę obchodzącą południowe stoki Jaworzyny na wysokości 810-820 m n.p.m. Ścieżką na północ (w lewo) idziemy około 150 m, otwór jaskini jest łatwy do przeoczenia, znajduje się kilka metrów poniżej ścieżki, zaraz za skalnym żebrem.

Opis jaskini

Poziomo usytuowany otwór ma kształt prostokąta (0,7 x 0,4 m) i znajduje się pośrodku niewielkiego spłaszczenia na stromym stoku. Jaskinia przekrojem przypomina dzwon, którego podstawę stanowi dno pokryte ruchomym rumowiskiem, opadającym stromo w kierunku W. Komora na dnie ma 6 m długości i od 0,7 do 1,5 m szerokości. Do jaskini można się dostać schodząc klasycznie ( IV ), lub 7 metrowym zjazdem. Około 3 m poniżej w południowej ścianie znajduje się okno (Z1) przez które można się dostać do ciasnego korytarzyka, trójkątnego w przekroju poprzecznym.

Studnia utworzyła się w piaskowcach magurskich na szczelinie warstwowej. Dno pokrywa rumosz. W słoneczny dzień światło pada aż na dno jaskini. W najniższym miejscu wyczuwa się silny przewiew powietrza. Zimą z otworu wydobywa się ciepłe powietrze. Latem wejście zarasta bujną roślinnością. Studnia jest pułapką dla zwierząt. Na jej dnie znaleziono fragmenty szkieletów i czaszki lisie oraz wilcze. W całej jaskini liczne są pająki i ćmy. Wiosną 1988 r. obserwowano salamandry, a w trójkątnym korytarzyku nietoperze.

Historia

Historia eksploracji

Jaworznicki Dzwon został odkryty 5 kwietnia 1988 r. przez E. Borka i M. Słabonia.

Historia dokumentacji

W dniu 18 listopada 1989 r. skartowali go E. Borek i K. Faron. Pomiary wykonano busolą geologiczną i taśmą parcianą. Dane zaktualizował E. Borek w 2009 r.
Plan opracował E. Borek.

Bibliografia

Borek E. 1992: (dane morfometryczne); Wiśniewski W.W. 1992: (dane morfometrycze); Wiśniewski W.W. 1996: (dane morfometryczne) ; Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych 1997b: (opis inwentarzowy i plan); Mleczek T. 2006: (wmianka).

Źródła

(brak informacji o źródłach)

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Edward Borek