Jaskinia Lisia

Informacje ogólne

Numer inwentarzowy: K.Bmk-03.02
Gmina: Mucharz (gmina wiejska); wadowicki; małopolskie
Właściciel terenu: Skarb Państwa
Zarządca: Lasy Państwowe, pomnik przyrody nieożywionej
Wysokość otworu: 350 m n.p.m.
Wystawa otworu: S

Dane morfometryczne

Długość: 24.0 m
Deniwelacja: 3.0 m (-3.0m)

Współrzędne geograficzne

WGS84: N49.823272, E19.570910
WGS84: N49d 49.3963m, E19d 34.2546m
WGS84: N49d 49m 23.8s, E19d 34m 15.3s
UTM: Easting 397208, Northing 5519961, Zone 34

Lokalizacja otworu

Beskid Makowski, Zagórze, w SW stokach góry Kurczyny (410 m n.p.m.), zwanej też góra Kurcena (J. Żurowski 1923) lub Obłazkiem, na prawym brzegu rzeki Skawy.

Dokumentacja graficzna

Drogi dojścia

Od dawnego przystanku kolejowego Zagórze idziemy w kierunku miejscowości Skawce (wzdłuż dawnego toru kolejowego). Po około 1 km skręcamy w lewo i drogą leśną (niebieskie znaki szlaku turystycznego) dochodzimy do lejowatego zagłębienia. Tu znajduje się otwór Mysiorowej Jamy. Stąd kierujemy się ku SE. Po przejściu drogi, około 50 m lasem do dość głębokiego, lejowatego zapadliska. Tu znajduje się otwór jaskini. Zwiedzanie bez trudności.

Opis jaskini

 Niski, ciasny otwór wejściowy znajduje się przy dnie głębokiego zapadliska (ściany pionowe, tylko z jednej strony stromo nachylone). Jeszcze końcem lat 70-tych bezpośrednio za otworem znajdował się nieprzyjemny zacisk, który w nieznanych okolicznościach został zlikwidowany. Korytarz wejściowy zrazu ciasny, biegnący w dół około 1 m, od otworu skręca w prawo i za przewężeniem poszerza się do 1 m - przeciętna wysokość do 2 m. Jest on rozwinięty na kierunku N-S. Strop pochylony ku E, ściany dość regularne, miejscami pokryte mikroformami naciekowymi. Po 3 m kończy się rozszerzeniem - rodzaj salki o nieregularnych kształtach i zaburzonym (potrzaskanym) stropie. Do dalszych, niższych partii jaskini przedostać się można schodząc stromo nachyloną szczeliną (około 3 m pochylnia), do której wejście (podługowate dość wąskie pęknięcie, często zatykane głazami) znajduje się w dnie pod ścianą w wspomnianej salki. Pochylnia wyprowadza do szczeliny o szerokości 0,5 m, dnie płaskim, rozwiniętej na NW-SE. W kierunku SE szczelina kontynuuje się przez 2,5 m po czym znacznie się zwęża. Natomiast ku NW rozszerza się i przechodzi w wydłużoną salę (długości około 3 m) wejścia zawaloną większymi blokami skalnymi. Dno płaskie, lecz całość wyraźnie zaburzona (nie taka regularna jak wcześniejsze partie - potrzaskane szczeliny). W środkowej części, salę przegradza wąska i długa na 1,5 m brzytwa skalna. Z opisanej sali krótkim, pochyłym, skręcającym ku NW korytarzykiem wydostajemy się do kolejnej nieco obszerniejszej sali. Z uwagi na tkwiącą w ścianie okazałą, kulistą konkrecję (o podobnych formach wzmiankuje K. Kowalski - 1954 r.) nazwana Salą z Bułą. Należy tu dodać, że w przeciwległej ścianie (nieco niżej) znajduje się owalne zagłębienie rozmiarami odpowiadające wspomnianej konkrecji. Sala o długości 3 m, przegrodzona charakterystycznym filarem, rozwinięta na kierunku NW, jest dość niska, o stropie pochyłym (ku SW). W środkowej części rozszerza się ukośnie lecz ku dołowi (z prawej strony) ograniczona jest stromym gzymsem i szerokości jej nie przekracza 1 m. Dno płaskie, zawalone głazami. Na ścianach gdzieniegdzie występują pola konkrecji błotnych. Za wspomnianym filarem w kierunku N sala kończy się wąską szczeliną. W 1998 r. M. Rachwaniec i Ar. Żera (Speleoklub Bielsko-Biała) rozkuli tu zacisk i udokumentowali 4 m długości korytarzyk (ciasno i niebezpiecznie) o przebiegu NE- E. Od sali na W za 0,7 m prożkiem i zaciskiem biegnie ciasny rozgałęziający się korytarzyk skręcający ku N. Po 2,5 m kończy się on jednak niedostępnym pęknięciem.

 Jaskinia osuwiskowa, powstała w warstwach istebniańskich dolnych. Dno pokryte gruzem i większymi blokami, gdzieniegdzie gliną i gruboziarnistym żwirem, w partiach wstępnych zeschłymi liśćmi i resztkami drewna. W ciasnej odnodze korytarza pod pochylnią znaleziono kości zwierzęce. W latach 70-tych zaobserwowano w korytarzu wejściowym liczne ekskrementy - prawdopodobnie lisie - stąd nazwa jaskini. Miejscami na ścianach jaskini występują konkrecje błotne oraz mikroformy naciekowe z substancji węglanowej.

 Jaskinia jest sucha, tylko w dwóch miejscach (dolne piętro) stwierdzono intensywniejsze ściekanie wody. W okresie zimowym w otworze jaskini wyczuwa się silny przewiew powietrza - nie wykluczone, że istnieje połączenie z Mysiorową Jamą. Światło sięga do wstępnych partii. Flory nie obserwowano. W partiach wstępnych zauważono nieliczne pająki.

Historia

Historia eksploracji

Do czasu udokumentowania brak wzmianek o tym obiekcie w literaturze mimo bliskiego sąsiedztwa znanej i opisywanej Mysiorowej Jamy w Zagórzu. Zlikwidowanie zacisku w partiach wstępnych, czy inne ślady świadczą jednak, że była znana wcześniej ludności miejscowej i turystom.

Historia dokumentacji

W ramach inwentaryzacji jaskiń beskidzkich materiał dokumentacyjny zebrali dnia 11 lipca 1982 r. J. Ganszer, M. Grupka, J. Firganek oraz G. Klassek ze Speleoklubu Bielsko-Biała. Pomiary wykonano busolą geologiczną Freiberg i taśmą parcianą. Dane zostały zaktualizowane w 2009 r.
Plan opracował G. Klassek.

Bibliografia

Klassek G. 1986 (opis inwentarzowy i plan jaskini); Klassek G. 1990 (ujęta w wykazie jaskiń i schronisk podskalnych Beskidów i Pogórza Karpackiego); Rozporządzeni... nr 1/93, 1993 (ustanowienie jaskini pomnikiem przyrody); Jaskinie Polskich Karpat fliszowych 1997b (plan i opis inwentarzowy); Ganszer J. 1999b (wzmianka o eksploracji, plan jaskini); Żera Ar. 2000 (wzmianka o głębokości jaskini); Alexandrowicz Z., Poprawa D. (red.) 2000 (pomnik przyrody - lokalizacja, ogólny opis jaskini).

Źródła

(brak informacji o źródłach)

Opracowali

Jerzy Grodzicki
Grzegorz Klassek