Jaskinia Kacza

 Od okazałej studni wejściowej (szerokość 1,5 m, długość 2,0 - 4,0 m, głębokość 4,0 m) w kierunku NE znajduje się Korytarz Nadziei długości około 14 m, lekko wznoszący się do pionowego otworu 3 (głębokość 1,0 m). Średnia wysokość tego korytarza wynosi około 2 m, maksymalna 3,0 m, tylko w rejonie otworu 3 mierzy 1,0 m wysokości. Od otworu 1 w kierunku S biegnie Korytarz Błotny długości około 11 m, do którego dostajemy się przez 2,5 m głębokości studnię. Jest on wąski (szerokość do 0,7 m), lecz miejscami dość wysoki (wysokość do 4,0 m). Powyżej Korytarza Błotnego, na tej samej szczelinie biegnie drugi korytarz. Jest on nieco szerszy (do 1,0 m szerokości), lecz niższy (do 1,5 m wysokości). Łączy się on z Korytarzem Błotnym dwiema podłużnymi studniami (2,0 m i 3,5 m głębokości), natomiast kominek (2,0 m wysokości) doprowadza do powierzchni (otwór 2).

 Jaskinia osuwiskowa powstała w piaskowcach cergowskich. Jej geneza wiąże się z licznymi osunięciami w ostatnich kilkudziesięciu latach (głównie w latach 1970-1971), powstałymi wskutek działania kamieniołomów. Jest to więc obiekt bardzo młody. Dno tworzy głównie gruz skalny, jedynie poniżej otworu 1 gleba i liście, a w rejonie otworu 3 również glina.

 Korytarz Nadziei zimą jest prawie w całości wymrażany, natomiast w Korytarzu Błotnym w ciągu roku utrzymuje się stała temperatura. Korytarz Nadziei jest dość suchy, w Korytarzu Błotnym z kolei jest bardzo wilgotno. Tylko Korytarz Błotny oraz środkowa część Korytarza Nadziei są ciemne. W Korytarzu Błotnym stwierdzono obecność licznych pająków i motyli, natomiast koło otworu 3 latem znaleziono podkowca małego (Rhinolophus hipposideros). Studnia wejściowa otworu 1 jest ogrzewana ciepłym powietrzem unoszącym się z Korytarza Błotnego, co przy dobrym oświetleniu całej studni powoduje bujny wzrost flory nawet mroźną zimą.

Janiga (1974) pisze o istnieniu jaskiń na wschodnim stoku Kilanowskiej nad ścianą eksploatacyjną kamieniołomu. Możliwe, że wzmianki dotyczą opisywanej jaskini. Z powodu dużych otworów znana jest ludności miejscowej. Odnaleziona 10 stycznia 1993 r. przez T. Mleczka, T. Kałużę i B. Szatkowskiego (Speleoklub Dębicki).

Została zinwentaryzowana 10 stycznia 1993 r. przez T. Mleczka, T. Kałużę i B. Szatkowskiego (Speleoklub Dębicki). Pomiary wykonano busolą geologiczną Freiberg i taśmą parcianą. 23 września 2009 r. T. Mleczek (Stowarzyszenie Speleoklub Beskidzki) dokonał aktualizacji planu i opisu.
Plan opracował T. Mleczek.

Janiga S. 1974 (wzmianka o jaskiniach na Kilanowskiej, geneza); Klassek G. 1995 (ujęta w wykazie jaskiń i schronisk podskalnych Beskidów i Pogórza);Wiśniewski W.W. 1996d (ujęta w wykazie największych jaskiń polskich Karpat Fliszowych; Wiśniewski W.W. 1996e (ujęta w wykazie jaskiń Beskidu Niskiego autorstwa T. Mleczka, lokalizacja na mapie autorstwa T. Mleczka); Wiśniewski W.W. 1997 (wzmianka, lokalizacja na mapie autorstwa T. Mleczka); Jaskinie Polskich Karpat fliszowych 1998 (plan i opis inwentarzowy); Luboński P. (red.) 1999 (wzmianka, lokalizacja na mapie); Mleczek T. 1999a (ujęta w wykazie najdłuższych jaskiń Kilanowskiej, lokalizacja na mapie, topografia, mikroklimat, fotografia korytarza); Beskid Niski. Przewodnik dla prawdziwego turysty 2002 (wzmianka, lokalizacja na mapie); Krukar W. 2000 (wzmianka, lokalizacja na mapie bez podanej nazwy); Subik P. 2000 (wzmianka); Mleczek T., Szatkowski B. 2001 (nietoperze); Suski R. 2001a (ujęta w wykazie najdłuższych i najgłębszych jaskiń Beskidu Niskiego); Mleczek T. 2002a (dane morfometryczne, geneza, mikroklimat, fotografia otworu i korytarza); Mleczek T. 2002b (krótki opis, plan, lokalizacja na mapie, fotografie otworu i korytarza); Beskid Niski 2005 (ogólna lokalizacja na mapie); Beskid Niski. Przewodnik dla prawdziwego turysty 2007 (wzmianka, lokalizacja na mapie).

(brak informacji o źródłach)

Jerzy Grodzicki

Tomasz Mleczek