Drogi dojścia
Opis jaskini
Od otworu 8 prowadzi szeroki, opadający korytarz (szerokość około 2 m, wysokość około 1 m). Po około 3 m dochodzimy do rozgałęzienia. Ciasnym przełazem możemy wejść do salki z dwoma poziomo usytuowanymi otworami 6 i 7. Znajdują się tu spękane polewy naciekowe i niewielkie stalaktyty. Od wspomnianego rozgałęzienia główny ciąg kontynuuje się w kierunku E. Idziemy korytarzykiem o regularnym, trójkątnym przekroju (wysokość do 0,6 m). Po ok 2 m załamuje się on na N, po czym po kolejnych 2 m skręca na E i dochodzi do rozszerzenia (Sala Kałasznikowa). Jest to niewielka komora (długość około 5 m, szerokość 1,5 m, wysokość do 2,0 m) o dość równym spągu. Z Sali Kałasznikowa można iść dwoma równoległymi korytarzykami w kierunku E. Łączą się one po około 1,5 m, gdzie w miejscu skrzyżowania powstało krótkie rozszerzenie (jest to najgłębsze miejsce w jaskini: -11 m).
Jedna ze szczelin, biegnąca w kierunku północnym, doprowadza do partii za Salą Kałasznikowa. Do partii tych dostajemy się poprzez prożek do góry (wysokość 1,0 m). Wchodzimy do korytarza przeciętego poprzecznie dwoma, równoległymi szczelinami: jedna, biegnąca w kierunku W ma około 3,5 m długości, druga, rozszerzająca się w niewielką salkę, ma długości 4,5 m. Posiada ona odgałęzienia biegnące ku N, długości około 2,5 m. Wspomniana salka ma długość około 2 m, około 2 m wysokości, szerokość około 1 m. Jej strop jest bardzo kruchy (niebezpieczeństwo zawału). W kierunku E z korytarza jedna ze szczelin łączy się ze wspomnianym miejscem w rejonie najgłębszego miejsca w jaskini (poprzez prożek w dół 1,0 m wysokość), druga szczelina pochylnią do góry (ciasno - Zacisk Breżniewa, Z1) doprowadza do okazałej komory
Komora ta zwana Mauzoleum ma około 7 m długości, wysokość do 2,5 m, szerokość około 2,5 m. Spąg jest nierówny, opadający z S, zasłany gruzem, strop natomiast jest równy, lity. W kierunku N dostać się można do dwóch równoległych korytarzy (Partie Badaczy Latających Żab). W części W korytarza łączą się one studzienką (1,7 m głębokości). Z Mauzoleum poprzez dwa niewygodne przełazy (lewy - Przełaz Lenina, prawy - Z1) przedostajemy się do następnej sali zwanej Komitetem. Długość tej sali wynosi około 6 m, szerokość około 2 m, wysokość przeciętna około 2 m, maksymalna 3,0 m. Z sali tej odchodzą trzy odgałęzienia.
Poprzez studzienkę (głębokość 1,0 m) w N części sali dostajemy się do pierwszego z nich zwanego ogólnie Partie Grozy. Od studzienki idziemy prostym korytarzem (wysokość do 2,5 m, szerokość 0,5 m), który po około 4 m doprowadza do 2,0 m wysokości progu w górę. Od niego w kierunku NW (niewygodnie) dochodzimy do rozszerzenia, po czym wychodzimy niewygodnym kominkiem (1,2 m wysokości) do kolejnego rozszerzenia. Stąd prożkiem w dół dochodzimy do 5 m długości korytarza. Spąg pokryty jest gruzem i głazami, które tworzą strop ciasnego korytarzyka położonego poniżej, na tej samej szczelinie. Korytarz skręca na S, gdzie się wkrótce rozgałęzia: poprzez próg do góry (1,5 m wysokości) doprowadza do otworów 1 i 2, natomiast poprzez ciasny przełaz i prożek dochodzimy do niewielkiej salki. Stąd prowadzą liczne szczeliny do powierzchni. Jedna z nich tworzy otwór 3, pozostałe są nie do przejścia. Na przedłużeniu szczeliny w kierunku otworu 3, znajduje się pochylnia doprowadzająca do innego ciągu, opisanego poniżej.
Z Komitetu inny ciąg prowadzi w kierunku NE, gdzie poprzez zacisk (Z2) doprowadza do Sali Ascetów (długość około 4 m, szerokość 1,0 m, wysokość 1,5 - 3,0 m). Z sali tej można się przedostać, poprzez zacisk (Z1) do około 4 m długości korytarzyka. W środkowej części sali, uchodzi 3,3 m głębokości, krucha Studnia Przodowników Pracy (trudności III), która wyprowadza do krótkiego korytarza (1,5 m szerokość, 1,0 m wysokości), z którego biegną 3 ciasne szczeliny w kierunku SE. Korytarz dochodzi do ciągu opisanego poniżej.
Ciąg ten prowadzi z Komitetu w kierunku E, poprzez niski korytarzyk długości 3 m zwany Trumną. Wiosną przejście Trumny może być utrudnione z powodu zalodzenia. Wyjście z niego jest niewygodne i doprowadza, po skręcie na północ, do odgałęzienia do Studni Przodowników Pracy. Stąd idziemy korytarzem do góry (ok. 4 m długości, około 1 m szerokości, do 1,5 m wysokości), gdzie dochodzimy do poprzecznej szczeliny (próg w dół 1,5 m wysokości). Stąd na S , do otworu 5. Stanowi go podłużna studzienka (1,0 m głębokości). Główny korytarz kontynuuje się dalej na W, gdzie po około 2 m znajduje się podobna szczelina z otworem 4. Po przeciwległej stronie otworu 4, który tworzy podłużna studzienka (do 3,2 m głębokości), znajduje się prostopadły korytarz długości około 6 m. Wracając do głównego ciągu dochodzimy jeszcze do korytarzyka biegnącego na S, który prowadzi do otworu 4. Natomiast na przedłużeniu głównego ciągu znajduje się zaciskowa (Z1) szczelina, którą dochodzimy do wspomnianego ciągu jaskini w rejonie otworu 3.
Jaskinia osuwiskowa, powstała w piaskowcach cergowskich. Powstanie jaskini wiąże się z licznymi osunięciami w ostatnich kilkudziesięciu latach (największe 13 maja 1957 r.), powstałymi wskutek działania kamieniołomów. Jest to więc obiekt bardzo młody. Dno pokryte jest przeważnie rumoszem, a w Partiach Badaczy Latających Żab również gliną.
Liczne otwory i szczeliny do powierzchni powodują, że jest w całości wymrażana. Głębsze partie posiadają mikroklimat statyczny, zimny. Zimą tworzą się liczne nacieki lodowe. Światło dzienne oświetla korytarze pomiędzy otworami 1 i 5 oraz 6 i 8. Jest dość wilgotna. Stwierdzono nieliczne pająki i motyle, latem występują nieliczne podkowce małe (Rhinolophus hipposideros). Flora nie była obserwowana.
Historia
Historia eksploracji
Historia dokumentacji
Plan opracował T. Mleczek.