Jaskinia Żabia

Wlot studni wejściowej, tzw. Studni Kity, ma kształt trójkąta, o wymiarach 5x4,5x3,5 m, zaś sama studnia ma głębokość 11,2 m. Jej dno jest skaliste (do 1979 r. wg Mazika, wypełniała go około 3-metrowa warstwa gruzu wapiennego i gliny, będąca pozostałością po eksploatacji kalcytu. Z dna studni prowadził w dół wykop, obudowany drewnianymi stemplami. Został on wykopany podczas wiosny 1979 r. Wykop przechodził pod oberwanym namuliskiem i doprowadzał do ciasnego (Z I), schodzącego w dół korytarzyka).
Dalej rozciąga się Sala Trójkątna, o wymiarach 8x4,5 m, wypełniona gliną i gruzem. Stąd ku północnemu wschodowi odchodzi Korytarz Heliktytowy, zdobny szatą naciekową i wymyciami erozyjnymi. W południowo-zachodniej części Sali Trójkątnej urywa się 3-metrowa studzienka, prowadząca do najniżej położonych partii jaskini. W miejscu tym znajduje się odsłonięta brekcja czerwoną glinką, drobnym gruzem wapiennym i kośćmi zwierząt.
Nad studzienką dalej ku SW ciągnie się szczelinowaty korytarzyk, o długości około 3 m, z dobrze zachowaną szatą naciekową (polewy, małe stalaktyty). U podstawy opisanej studzienki widnieje niewielkie przejście do najniższych partii, nazwanych Ziemnymi Progami. Za drugim Progiem odchodzi ku północy niewielki korytarzyk, który poprzez dwa trudne zaciski (Z-1) doprowadza do Sali Okrągłej. Ma ona wymiary 4x4 m i leży bezpośrednio pod Salą Trójkątną. Ziemne Progi kończą się tzw. Studzienką Jaskiniowych Żab, głębokości 1,6 m, w której znajduje się najniższy poziom jaskini -18,5 m.
Wokół jaskini rośnie młody las mieszany, wyrosły na dawniejszych pastwiskach. Ściany studni wlotowej są pokryte bujną roślinnością naskalną, cienioznośną (mszaki, paprotniki).

W jaskini były prowadzone badania mikroklimatyczne i florystyczne. Na ich podstawie zaliczono Jaskinię Żabią do jaskiń statycznych o umiarkowanej cyrkulacji powietrza, bez wyraźnej granicy termicznej. W 1982 w jaskini były prowadzone badania fauny wczesnoplejstoceńskiej.

Jaskinia została odkryta, w dużym stopniu odkopana, w czerwcu 1979 r. przez członków AKSiA przy RU SZSP ŚlAM w Zabrzu. Na podjęcie prac eksploracyjnych w wyrobisku poszpatowym w masywie Biblioteki wpłynęły liczne przesłanki. Decydujący wpływ miały relacje byłych szpatowców – B. Kity i E. Konarskiego. Jest także prawdopodobne, że Jaskinia Żabia była znana K. Kowalskiemu. Przy opisie Studni Szpatowców (tzw. „Kopalni Kalcytu w Podlesiach koło Kroczyc” nr 431) podaje informację, że „W dość znacznej odległości od opisanej kopalni, w dużej grupie skał, blisko schroniska 433, znajduje się druga kopalnia, obecnie nieczynna. Z powierzchni schodzimy na dno 8-metrowego komina, opróżnionego w czasie eksploatacji z gruzu i gliny, które go pierwotnie wypełniały. Na dnie zaczyna się wąski, dalej rozszerzający się, przeważnie naturalny korytarzyk, ok. 25 m długi, zawierający miejscami ładne nacieki”.

Jaskinia została opisana przez K. Mazika i Z. Lorka w 1979 r.

Dokumentację sporządził K. Mazik, na podstawie pomiarów swoich, A. Gajdzik i M. Kosuń, wykonanych 3-go i 17 czerwca 1979 r. Powtórnie została pomierzona w 1986 r. przez M. Szelerewicza. W 2009 r. dane zostały zweryfikowane przez J. Zygmunta.

Plan opracowali K. Mazik i M. Szelerewicz.

Mazik K. 1979 (opis, plan); Mazik K. 1980 (plan); Ziober A. 1979 (mikroklimat); Bosak P. i in. 1982 (wczesnoplejstoceńskie kręgowce); Szelerewicz M., Górny A. 1986 (plan, opis); Jędrzejko K., Ziober A. 1992 (badania mszaków).

(brak informacji o źródłach)

Jerzy Mikuszewski

Krzysztof Mazik | Jerzy Zygmunt