Jaskinia Jasna w Strzegowej

   Otwór główny w kształcie skalnej bramy wprowadza od razu do wielkiej sali z dużym oknem w stropie. Po prawej stronie otworu głównego, na wysokości około 5 m znajduje się duże okno skalne prowadzące również do komory głównej. Sala główna ma 9 m wysokości, a od jej stropu ciągnie się w górę 2,4 m komin. Z sali głównej przechodzi się krótkim, choć szerokim korytarzykiem do drugiej, znacznie mniejszej salki mającej jednak podobną wysokość. Salka ta tylko częściowo jest osłonięta okapem skalnym. W jej stropie również jest komin wyprowadzający na powierzchnię. Z salki tej przechodzi się w lewo, w rodzaj niezbyt wysokiego komina krasowego, z którego z kolei wychodzą dwa korytarzyki. Jeden, dostępny po pokonaniu niezbyt trudnego 4 m progu przechodzi w ciasną szczelinę tektoniczną o skalnym dnie, która po około 3 m staje się niedostępna. Z salki z oknem - idąc na wprost, dochodzimy do łatwego, 2,2 m skalnego progu. Po jego pokonaniu znajdujemy się w krótkim korytarzyku, który oddzielony jest skalnym grzebieniem od niewielkiej salki o skalnym dnie. Z tego korytarzyka można również przeczołgać się (w prawo, przy dnie) do tuneliku łączącego wyżej wymienioną salkę z korytarzem łączącym Lisie Jamy z częścią główną jaskini. Skręcając w prawo, z salki z oknem wchodzimy w korytarz pozbawiony stropu, a prowadzący do otworu północnego. Wchodząc przez ten otwór trafimy po lewej stronie na rodzaj schroniska powstałego dzięki odpękniętej płycie skalnej opartej górą o litą skałę, a będącego fragmentem opisywanej jaskini. Idąc z salki z oknem do otworu północnego, po około 3 m trafiamy po lewej stronie na korytarz będący szczeliną tektoniczną, a prowadzący do partii zwanych Lisie Jamy. Korytarz ten po około 13 m kończy się otworem zachodnim a w lewo biegnie korytarzyk do niskiej salki. Z salki tej wychodzą w kierunku wschodnim dwa bardzo ciasne (wymagające czołgania się) korytarzyki, które po paru metrach stają się zbyt ciasne aby się nimi przedostać. Obydwa korytarzyki noszą ślady niedawnego rozkopywania namuliska. Z niskiej salki wychodzą dwa otwory południowe znajdujące się w leju o głębokości około 3 m. W tym miejscu jaskinia jest bardzo mocno zaśmiecona.

    Jaskinia rozwinęła się w górnojurajskich wapieniach skalistych typu smoleńskiego. Szata naciekowa prawie w całości została zniszczona., jedynie w bocznych korytarzykach zachowały się resztki polewy mleka wapiennego, niewielkie żebra i nacieki grzybkowe. W jednym z korytarzyków Lisich Jam zachował się fragment polewy z krystalicznego kalcytu o grubości kilkunastu centymetrów. Polewa ta wytworzyła się na gliniastym namulisku leżącym pod nią. Ponieważ zamykała światło korytarzyka uniemożliwiając przejście do dalszych partii, ktoś kto rozkopywał namulisko rozbił ją, zostawiając tylko niewielki fragment sterczący z lewej ściany. Namulisko gliniasto-piaszczyste z dużą ilością gruzu wapiennego, w Lisich Jamach gliniaste.

   Jaskinia w przeważającej części nie posiada własnego mikroklimatu jedynie w bocznych korytarzykach Lisich Jam wahania temperatury są dużo mniejsze i utrzymuje się duża wilgotność. W trakcie wykonywania pomiarów temperatura w Lisich Jamach wynosiła 9⁰C. W ciasnych korytarzykach wyczuwa się lekki przewiew powietrza. W ciasnych partiach jaskini ciemno w pozostałej części widno.

Jaskinia znana od dawna. Pierwszą wzmiankę o Jaskini podaje Przesmycki (1912), później wymienia ją Fleszarowa-Danysz (1933).  Wzmianki na ten temat publikują Kowalski, Kostrzewski, Podkowińska, Manturzewski.W 1977 r. informację w przewodniku turystycznym publikuje J. Zinkow. W 1978 r. krótko omawia Jaskinię J. Otęska-Budzyn, następna wzmianka ukazuje się w 1982 r. w artykule T. Madeyskiej. W 1986 roku ukazuje się wzmianka na jej temat autorstwa E. Foltyna. Również w tym roku ponownie ukazuje się informacja w przewodniku turystycznym autorstwa L. Marca, K. Mazurka i T. Sucheckiego. W 1994 r. ukazuje się wzmianka w przewodniku turystycznym S. Bronisza, K., J. Pucka i A. Stróżeckiego, a w 1996 r. S. Czaja i T. Zieliński opisują Jaskinię w przewodniku turystycznym wyjaśniając w skrócie procesy, w wyniku których powstają jaskinie. W niektórych starych przewodnikach można znaleźć nazwę Jaskinia Biała lub Jama.

W 1991 roku plan i opis obiektu znalazł się w dokumentacji dla Zarządu Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych woj. katowickiego gdzie nosi numer IV. D. 2. W sierpniu 1991 r., pomiary w jaskini wykonują ponownie A. Polonius i S. Kornaś. Dane zaktualizował A. Polonius (2010).